Zit (of sta) je de hele dag tussen collega’s, dan is de kans groot dat er regelmatig wat gekletst wordt. Die gesprekken kunnen gaan over het werk of je privéleven, maar ook over leidinggevenden of andere collega’s. Kletsen over anderen kan een manier zijn om je frustratie kwijt te raken of je sociale connecties te versterken. Maar wanneer wordt roddelen schadelijk? En wat kun je er tegen doen? 

Roddelen is niet zomaar een beetje kletsen over collega’s. Vandale.nl omschrijft roddelen als ‘opzettelijk slechte dingen van iemand vertellen; kwaadspreken, lasteren’. Roddelen is dus het praten over anderen achter hun rug om, met als doel om negatieve informatie te delen. Dit kan bijvoorbeeld gaan over iemands gedrag, uiterlijk, werkprestaties of persoonlijke zaken zoals relaties en gezondheid.

Waarom roddelen mensen?

Volgens Dores Cruz, onderzoeker aan de VU, hebben mensen twee verschillende motieven om te roddelen: ze willen er zelf beter van worden of hebben pro-sociale motieven. In dat laatste geval vertel je iets om een collega te helpen, bijvoorbeeld door te waarschuwen dat een bepaalde collega geen prettige samenwerkingspartner is. Het doel is dan niet zo zeer om kwaad te spreken over die collega, maar juist je andere collega te beschermen. Vertel je iets negatiefs over je collega omdat je zelf een project wil binnenhalen, dan handel je juist vanuit eigenbelang.

De gevaren van roddelen

Roddelen lijkt vaak onschuldig, maar het kan grote gevolgen hebben van de algehele werksfeer. Roddelen kan leiden tot een giftige cultuur, waarin collega’s het gevoel hebben dat ze elkaar niet kunnen vertrouwen. In een onveilige werkomgeving kunnen medewerkers minder goed functioneren, ontstaan er sneller conflicten en kan de productiviteit achteruit gaan. Ook kan het verspreiden van onjuiste of persoonlijke informatie schadelijk zijn voor de reputatie van een individuele medewerker. Escaleert de boel, dan zou een medewerker zelfs ontslag kunnen nemen vanwege een hardnekkige roddel. 

Roddelen heeft ook voordelen

Toch heeft roddelen soms ook voordelen. Niet iedereen heeft slechte bedoelingen en het delen van informatie kan juist leiden tot een sterke band tussen collega’s. Als je regelmatig informatie uitwisselt met dezelfde collega, krijg je het gevoel dat je elkaar kunt vertrouwen en samen sterker staat. Door veel met elkaar te praten kunnen je nuttige informatie delen en elkaars mening peilen. Roddelen heeft dus een sociale functie, maar het kan er ook voor zorgen dat jij gemakkelijker je weg kan vinden op de werkvloer.

Tips om roddelen te voorkomen

Om een giftige roddelcultuur te voorkomen is het belangrijk om open en eerlijke communicatie te stimuleren. Zorg dat alle medewerkers regelmatig één-op-één kunnen spreken met directe medewerkers en hun leidinggevende en dat tijdens die gesprekken alles bespreekbaar is. In de huisregels kun je vastleggen welke zaken niet besproken mogen worden op kantoor, zoals privacygevoelige informatie over medewerkers. Om open communicatie te stimuleren is het verstandig om managers het goede voorbeeld te laten geven. Hebben leidinggevenden een dubbele agenda of worden er duidelijk dingen verzwegen? Dan is het logisch dat medewerkers gaan speculeren en roddelen. 

In het algemeen komt roddelen minder vaak voor in een bedrijf waar een positieve werksfeer heerst. Geef daarom regelmatig complimenten aan medewerkers en vier successen met het team. Ook zou elke werkgever of leidinggevende aandacht moeten besteden aan omgangsvormen op de werkvloer. Stel duidelijke grenzen door pesten en discriminatie niet te accepteren en handel hier in de praktijk ook naar. Zo creëer je een veilige werkomgeving waarin iedereen zichzelf kan zijn – en waar roddelende collega’s aangesproken worden op hun gedrag. 

Leestip: Niet gelukkig op je werk? 3 tips!